حجت الاسلام نبويان گفت: اگر قرار به بررسي طرح باشد، صالح ترين مرجع کميسيون برجام است.
به گزارش
سلام لردگان؛ به نقل از بسيج، پايان کار کميسيون ويژه ي برجام و ارائه ي گزارش توسط آن بحث هاي فراواني را ميان نمايندگان مجلس برانگيخته است. در اين راستا گفت و گوي اختصاصي با حجت الاسلام و المسلمين دکتر نبويان نماينده ي مردم تهران، ري و شميرانات در مجلس شوراي اسلامي انجام داده ايم که متن آن به صورت کامل از نظر گذرانده مي شود.
در مورد طرح دوفوريتي کمي توضيح دهيد؟ با گذشت يک ماه از کار کارشناسي کميسيون برجام آيا آن را تائيد کرد يا خير؟ نقاط ضعف عمده اي که تهديد کننده است و مسير نفوذ است که رهبر انقلاب هم گفتند در واقع دغدغه ي اصلي ايشان بوده چه است؟
بسم الله الرحمن الرحيم
عرض سلام دارم خدمت ملت بزرگوار و قهرمان ايران. رحلت شهادت گونه ي حجاج عزيز خودمان را به ملت بزرگوار و خانواده هاي بزرگوارشان تسليت عرض مي‌کنم؛ ان شاء‌الله خداوند متعال حجي را نصيب ملت ايران بدون حضور آل سعود متحقق کند.
براي بررسي مسئله ي برجام يک روندي طي شد. مجلس چرا وارد شد؟ اولاً طبق اصل ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسي وظيفه ي دولت بوده است که به مجلس يک لايحه ارائه کند و مجلس براساس اين لايحه به بررسي بپردازد ولي دولت متاسفانه به وظيفه‌ي قانوني خود عمل نکرده است. حالا توجيهاتي براي خودش دارد که به نظر اين توجيهات غيرقانوني است. کار به جايي رسيد که خيلي جدي آقاي لاريجاني هم مي‌گويد من خدمت آقا هم گفتم که بايد اين کار به مجلس بيايد و مقام معظم رهبري هم کار به مجلس را ارجاع دادند. يک روند بررسي هم غير از مجلس نسبت به برجام انجام شد حدوداً شش جلسه -حالا يکي دو جلسه ممکن است بيشتر هم باشد- اما شش جلسه‌ي يقيني در شوراي امنيت ملي برجام مورد بررسي قرار گرفت و مصوبه‌ي شوراي عالي امنيت ملي وقتي اعتبار دارد که به امضاي مقام معظم رهبري برسد؛ اگر مقام معظم رهبري اين مصوبه‌ي شوراي عالي امنيت ملي را امضاء مي‌کردند ديگر نيازي به تأئيد مجلس نبود بلکه به صورت قانوني بوده است. اما مقام معظم رهبري آن مصوبه‌ي تائيد‌وار شوراي امنيت ملي را تائيد نکردند و ارجاع دادند که خود مجلس بيايد تصميم بگيرد. از اين جهت مجلس موظف شد طبق قانون بررسي کند.
براي اين که وحدتي حاصل شود دو فراکسيون نشستند برنامه ريزي خوبي کردند که اين کميسيون که شانزده تا عضو دارد بتوانند يک نامزدهاي مشترکي را به صحن مجلس بياورند و در صحن مجلس راي بدهند؛ اما نسبت به کل افراد که نمي‌شود اشتراکات هماهنگ شود، يک فرآيندي طي شد و آن اينکه پنج‌نفر اختصاصي از کميسيون رهروان و پنج‌نفر هم اختصاصي از کميسيون اصول‌گرايان و پنج‌نفر هم مشترک باشد تقريباً به اين نتيجه رسيدند البته هر کس هم آزاد بود جداي از اين ليست مشترک خودش کانديدا شود. اين ليست مشترک با ده نفر اختصاصي و پنج نفر مشترک ۱۵ نفر به صحن مجلس معرفي شد. دوستاني هم بيرون از اين ليست کانديدا شدند و راي گيري شد و ۱۵ نفر انتخاب شدند يکي از اين افراد پانزده نفر از ليست نبود حاج آقاي احمدي ايشان از بيرون ليست بودند و انتخاب شدند. بعد کميسيون شروع کرد هيأت رئيسه خودش را انتخاب کند البته متأسفانه تلاش‌هايي در درون مجلس توسط يک عده‌ي خاصي که همه چيز را براي خودشان مي‌خواهند شد و فشارهاي سنگيني آوردند که رئيس فراکسيون فردي باشد که مورد نظر آن‌ها باشد منتها فراکسيون آزادانه عمل کرد و آقاي دکتر زاکاني رئيس شدند. البته خيلي مخالفت شد که ايشان نشود دو نفر را من خبر دارم اسم نمي‌آورم از فراکسيون رهروان اين دو نفر که در جمع ما بودند خودشان گفتند، يک از آن‌ها گفت من يک ساعت دفتر فلاني من را بردند که اصلاً شما به رياست آقاي زاکاني رأي ندهيد يکي ديگر هم همين را مي‌گفتند؛ گفت چهل و پنج دقيقه من را بردند مي‌گفتند به فلاني رأي ندهيد، به رياست آقاي زاکاني رأي ندهيد به آن فردي که ما مي‌گوئيم رأي بدهيد! خلاصه نشد آن چه که آن‌ها مي‌خواستند نشد و بالاخره در اين کميسيون دوستانمان آزادند و آزادانه رأي بدهند.
يک هيأت رئيسه تشکيل شد و جلسات خيلي جدي شروع شد هيأت رئيسه مصوب شد که ما از تيم منتقدين و از مدافعين بياوريم گفتند از بيرون نياوريم از مدافعين خود تيم مذاکره کننده‌ي هسته‌اي را دعوت کرديم با ابعاد گوناگونش و از تيم منتقدين هم گفتيم شايد آن کسي که در شوراي امنيت ملي بيشترين انتقاد را داشت و انتقادات را مطرح مي‌کرد دکتر جليلي بود که خودش به مذاکره آشنا ودر جريان کار بود. ايشان را هم دعوت کرديم. تقريباً پانزده الي شانزده ساعت از اين تيم دعوت شد بيست ساعت هم از تيم حاضر آقاي ظريف عراقچي؛ بيست ساعت تيم جديد، ۱۵ ساعت هم تيم قديم. بعد غير از اين هم ما از دولت افراد ديگر آورديم و در بخش اقتصادي آقاي نهاونديان را آورديم. افراد ديگر آمدند خيلي اختصاصي بحث‌هاي اقتصادي و تحريم‌ها را بيان کردند. بحث‌هاي جدي مطرح شد.
يک گلايه‌هايي هم ما داشتيم متأسفانه دوستان دولتي در مقابل انتقاداتي که مي‌شد بعضي مواقع توهين هم مي‌کردند. بد بود، خوب هم نبود، حتي اگر انتقاد هم وارد نبود نبايد اين توهين ها بشود. مثلاً يکي از اين‌ها برگشت گفت شما چقدر نامرد هستيد! اين را تلويزيون هم ضبط مي‌کرد، اين چه جوابي هست که شما نامرديد! يا يکي ديگر مي‌گفت شما شب‌نامه مي‌خوانيد، شما خودتان را به تجاهل زديد وقتي اشکالات مي‌شد مي‌گفت آقا متن اين را مي‌گويد. جاي گله‌ي فراوان دارد اگر خواستند من براي ملت عزيز اعلام مي‌کنم که چه کسي اين توهين‌ها را مي‌کرد اما حالا نمي‌خواهم الان اشاره کنم ولي به دولت مردان توصيه مي‌کنم که توهين نکنند.
آزادانه حرف‌هاي خودمان را بزنيم خيلي بهتر است. بعد از آن درکميسيون ويژه بعد از شنيدن حرف‌هاي منتقدين و موافقين يک جلسه هم حقوق‌دان‌هاي مخالف و موافق را دعوت کرديم. مثلاً يکي از سرشناس‌هاي معروف دکتر محمد آشياني که مواضع سياسي آن هم مشخص هست که موافق دولت است البته مي‌تواند هم مخالف باشد من نمي‌خواهم نفي کنم مي‌خواهم بگويم از هر دو طرف ما سعي کرديم حقوق دان‌ها را بياوريم و بحث حقوقي برجام را هم مطرح کنيم. ديگر نوبت خود اعضاي کميسيون بود که جمع‌بندي داشته باشيم لذا کميته بندي شد و در اين کميته‌ها کميته‌ي دفاعي، کميته‌ي فني و کميته‌هاي ديگر هم بودند، کميته‌ي سياسي و کميته‌هاي امنيتي دفاعي و سه کميته‌ي ديگر هم بود. متاسفانه بعضي از کميته‌ها اصلاً جلسه نگذاشتند ولي بعضي از کميته‌ها هم جلسات خوبي برگزار کردند و گزارش آوردند. اين گزارش ارائه شد، بحث شد بحث‌هاي جدي هم مطرح شد و نمي‌شد که گزارش‌هاي هر کميسيون مستقل و به همان صورت که اين‌ها نوشتند در گزارش نهايي بيايد به دليل اينکه بايد يک کلام بشود براي همين سعي شد که يک نگارش واحدي هم به اين‌ها داده شود.
يکي از چيزهايي که من اولين‌باري هم هست که دارم مي‌گويم دو نکته است که متاسفانه دوستاني که مدافع دولت بودند و به لحاظ سياسي خيلي شديد گرايش داشتند به اين جهت که بايد حتماً دفاع شود حالا اگر نقدي هم بشود نقد اندکي بشود- نه نقد جدي- دو کار سياسي خوبي نکردند و واقعاً گرايش‌هاي سياسي را غلبه دادند بر کارهاي تخصصي. يکي از چيزها که خيلي هم جاي تعجب دارد که براي اينکه مردم هم بدانند عرض مي‌کنم صريحاً مي‌گفتند شما در اين گزارشي که مي‌خواهيد به مجلس و براي مردم ارائه بدهيد از متن برجام چيزي نبايد بگوييد؛ خيلي براي من جالب بود من چند بار اعتراض کردم آقا ما اصلاً اينجا جمع شديم کميسيون تشکيل شده است که بگويد در برجام چه چيزي وجود دارد. مي‌گويد در قطعنامه‌ي ۲۲۳۱ چه چيزي وجود دارد اگر نمي‌خواهيم اين را گزارش کنيم پس چه چيز را گزارش کنيم؟! توجيه هم مي‌کردند توجيهاتي هم که اصلاً وارد نبود. مي گفتيم چرا؟ مثلاً توجيه‌شان اين بود چون قرائت دولت از برجام با آن‌چيزي که شما از برجام مي‌خواهيد گزارش بدهيد متفاوت است دودستگي بين مجلس و دولت به وجود مي‌آيد! اين چه حرفي هست خب دولت بيايد يک واقعيتي را به مردم گزارش کند. ما بايد بگوئيم در برجام چه آمده است، در متنش داده‌ها و ستانده‌ها را ببينيم و نقاط مثبت و منفي را براي مردم بگوئيم من واقعاً اين برايم جالب توجه بود
يعني غلبه بحث سياسي بر تخصصي؟
بله يعني گرايش‌هاي سياسي خودشان را غلبه مي‌دادند و توجيه هم مي‌کردند مي‌گفت اين باعث اختلاف ميشود دولت يک چيزي گفته است شما مي‌خواهيد - به تعبير من- واقعيت‌ها را به مردم بگوئيد که باعث اختلاف ميشود؛ مي‌گويند مجلس يک حرفي مي‌زند و آن‌ها يک حرف ديگر مي‌زنند و توجيه مي‌کردند آقا گفته است که نبايد دودستگي باشد! من آن‌جا دوتا جواب دادم يک جواب اينکه اولاً کميسيون براي همين تشکيل شده است وظيفه ذاتي کميسيون همين است. چند بار به آن‌ها گفتم، گفتم شما که مي‌گوييد نبايد دودستگي باشد من هم قبول دارم، دوم چيزي که نبايد در جامعه باشد اين حبل‌المتين است که ما بايد بهش چنگ بزنيم و بهش اتصال کنيم چه است؟بفرمائيد متن برجام است؟ صحبت روحاني است؟يا فرمايشات مقام معظم رهبري است؟
خب خطوط قرمز آقا را بايد بگويد صحبت‌هاي آقاي روحاني حبل المتين نيست که نبايد با اين‌ها مخالفت کرد. بعد گفتم متن برجام که خطوط قرمز ما نيست؛ آن کسي که حافظ منافع اين مملکت است، دفاع کننده از منافع اين مملکت است مقام معظم رهبري است و ما بايد حول محور ايشان فعاليت کنيم. خيلي جالب است که دو جلسه‌ي چهار ساعته داشتيم من گله مي‌کنم رفتم خطوط قرمز آقا را جمع‌آوري کردم موفق نشدم در جلسه بخوانم اين‌قدر بحث‌ها به حاشيه مي‌رفت احساس مي‌کنم شايد هم تعمدي بوده است؛ چون خطوط قرمز روشن بود و عبور متن برجام از خطوط قرمز واضح واضح است. يکي از اين دوستان اصلاح‌طلب عضو ما دوبار من حودم از او شنيدم که اينکه بديهي است که از خطوط قرمز آقا در برجام عبور کردند منتها مي‌گفت ما به اين اشکال داريم براي من خيلي جالب بود اصلاً.
نکته‌ي دومي که اين دوستان به لحاظ سياسي انجام دادند اين بود که خيلي وقت‌ها جلسه را ترک مي‌کردند. مثلاً امروز که يک نفردفاع کرد متاسفانه اين دوست عزيزمان رئيس کميسيون هم هست مي‌گفت که انتقاد کرد از کميسيون چرا حالا عضو کميسيون هم بود چون که گرايش سياسي خاصي هم دارد از اين گزارش انتقاد کرد فقط جالب است من فقط به ايشان عرض مي‌کنم شما به ما بگوئيد فقط چند جلسه حضور داشتيد؟ هر جلسه را که حضور داشتيد چند ساعتش را بوديد؟ اگر هشت ساعت بود شما دوساعتش را هم بوديد؟ مخصوصاً آن وقتي که مي‌خواستيم جمع‌بندي کنيم . اوايل يک مقدار بيشتر بود تو همش را هم مي‌رفتند اصلاً نمي‌ماندند
لذا به ويژه من اينجا به مردم بگويم به ويژه اين دو سه روز آخر معمولاً ما جلساتمان هشت ساعت ده ساعت؛ ساعت هشت صبح مي‌آمديم ساعت هشت شب مي‌رفتيم خيلي جلسات سنگيني بود. در دو سه جلسه اخير که داشت گزارش آمده مي‌شد اين دوستان متاسفانه فشار سنگيني آوردند در حالي که من الان به شما بگويم ديروز از جلسه رفتند بيرون اصلاً براي اين که براي اينکه اکثريت را بياندازند و اين گزارش به تصويب نهايي نرسد و امروز به صحن نرسد. من اين‌ها را هم با تأکيد مي‌گويم که چرا اين کار را انجام دادند؟ چرا گرايش سياسي خودشان را غلبه مي‌دهند؟ چند نفر من از پنج شش نفرشان من به شما مي‌گويم سه نفرشان که رفتند بيرون، يک نفربه خاطر يک کاري رفته بود چهار پنج ساعت نيامده بود، يک نفر ديگر رفت بود بيرون بعد از نيم ساعت رفتند برگرداننده بودن او را، يک نفر ديگر هم از صندلي پاشد رفت؛ اين چه کاري هست؟ آيا آن‌چه که مطلوب ما نيست ما بايد جلسه را ترک کنيم؟ اين گرايش سياسي بود که غلبه داشت و اينکه اصلاً کميسيون را به هم بريزند و اين دوتا گله‌ي جدي را از اين دوستان ما داريم. خب حالا گزارش تهيه شد خدمت ملت بزرگ ايران ارائه شد از متن برجام تقريباً آن‌چه که در متن برجام است آمده است؛ من نمي‌گويم همه‌ي موارد؛ موارد بيش از اين است ملت بزرگ ايران بايد بدانند متاسفانه ضعف‌هاي برجام بيش از اين است من الان نمي‌خواهم اشاره بکنم ان شاء الله يک جلسه مصاحبه بايد داشته باشيم خودمان تحليل‌مان را از برجام خدمت شما عرض خواهيم کرد. اما اين گزارش اصلي مجلس نخواهد بود. بايد يک طرح دوفوريتي تصويب شود.
خب يک بسته‌اي قبلاً از اينکه اصلاً گزارش تهيه بشود رفتند به سراغ تهيه متن و اين طرح را بردند براي اين که من احساس خوبي ندارم اين طرح اصلاً نيازي نبود خدمت آقا برود مگر قرار شد آقا معين بکند؟ من احساس مي‌کنم به خاطر يک مسائلي طرح مي‌رود پيش آقا. آقا هم به آن شخص مي‌گويد-آقا هم حواسش جمع بود- به او مي‌گويد بذاريد باشد من بايد روي آن دقت کنم، مطالعه بيشتري کنم، بعد آن آقا مي‌گويد از دفتر به ما گفتند فرستاديم شوراي عالي امنيت ملي از مجلس مي‌گويد از آن افرادي که زير دست اين آقا است فرستاده ميشود مي‌دهند آن‌جا بررسي مي‌کنند. يک روز هفته‌ي قبل ديدم در مجلس دارند امضاء جمع مي‌کنند؛ من در کميسيون خودم گفتم آقا به چه دليل اين آقا دارد امضاء جمع مي‌کند؟ به چه دليلي رفته است ؟ .يک نفري بيايد .يک مقدار اشراف بيشتري داشته باشد، عضو کميسيون باشد که اصلاً طرح درستي ارائه شود. خب جلويش گرفته شد، به خاطر اين يه عده به ما گفتند طرح‌هاي ديگر دارند. آن آقا تصويب کرد که فعلاً امضاء نکنند. ديگر دوتا فراکسيون يک مقدار نشستند که بتوانند يک طرح دوفوريتي ارائه دهند. در يک جلسه از آن هم من حضور داشتم و به آن شخص عرض کردم که شما داريد دوتا فراکسيون را جمع مي‌کنيد که سه نفر از اين‌ها من اصلاً طرح تصويب را قبول ندارم، تصويب مشروط آن را هم قبول ندارم. ما اينجا بگوئيم بعد ما جفتش را قبول نداريم.
پس چرا اين جلسه برگزار شده است. به چه دليل من قبول ندارم مطلب روشن است. تصويبش با اين همه نقاط ضعف منافع ملتي را بخواهد از دست بدهد هيچ کس قبول ندارد تصويب مشروطش را هم هيچ کس قبول ندارد. چرا؟ چون شما اگر شرايطش را هم بذاريد مثلاً من يک نمونه عرض مي‌کنم. شما وقتي که در متن برجام گفتيد مجاز هستند بيايند به اماکن نظامي ما دسترسي داشته باشند شما شايد بگوئيد نبايد داشته باشند آيا اين شرط را کي قبول دارد؟ اوباما قبول مي‌کند؟ آقاي روحاني قبول دارد؟پس فقط ميشود لغو کنيم تصويب به اسم مجلس مي‌بينيم و اجرا نخواهد شد. لذا من نه تصويبش را قبول داشتم نه تصويب مشروط را. ما يک طرح دوفوريتي ديگر نوشته بوديم. طرح دوفوريتي هم اشکالات اساسي هم در آن است دولت برود اصلاح بکند دوباره بفرستد مجلس بررسي بکند. متاسفانه طرح نوشته شد. بعضي از دوستان امضاء هم کرديم. امروز برديم که رئيس امضاء بکند و دستور بدهد که بدهد بخش قوانين ما اين را چاپ بکند اصلاً ايشان امضاء نکرد اجازه‌ي نداد خيلي گله دارم. ما از رئيس اين گله را به شدت بيان مي‌کنيم که در اين جهات هرکاري که دلش مي‌خواهد را انجام مي‌دهد اين خلاف قانون است نبايد اين طور بشود اصلاً در هئيت رئيسه هيچ کدامشان امضاء نکردند ، هيچ کدامشان امضاء نکردند. از رئيس هيات رئيسه گله‌ي جدي داريم چرا خلاف قانون انجام ميشود هرچي من دلم بخواهد انجام بدهم طرحي را که خودم مي‌خواهم آن طرحي که اين‌ها مي‌خواستند اصلاح کردند بياد و امروز که من واضح بگويم؛ درست است از فراکسيون اصول‌گرايان دونفر در بررسي اما اومد امروز شوراي مرکزي اصول‌گرايان بود من بودم ديگر آقايان آوردند گفتند شما امضاء کنيد گفتيم امضاء نمي‌کنيم يک نفر امضاء نکرد
يعني در واقع آن اعضاء مصوب شورا نبودند که به اسم فراکسيون رفتند آن‌جا؟
اما دوستان شورا که ديدند متن اين طوري است گفتند چرا امضاء بکنيم ما هم که از قبل اعلام کرديم امضاء نخواهم کرد و دوستان هم امضاء نکردند هر چقدر هم گفتند امضاء نشد و خلاصه يک وحدت و اجماعي نبود بين دوتا فراکسيون که مطرح بشود. بلافاصله اصرار داشتند که اين دوفوريتي بشود و کلکش کنده بشود من نمي‌دانم چرا ما چه نيازي داريم که بدون اين که درست دقت کنيم، تمام ابعادش را بررسي کنيم اين ماجراي اين طرح هم بود منتها آمد نمايندگان هم نمايندگان باهوش و بادقت راي ندادند به دوفوريت و الان يک فوريتي شده است و بايد بيايد در کميسيون
طرح به کميسيون برجام مي‌رود يا کميسيون امنيت ملي؟
قطعا اين طرح مرتبط با کميسيون برجام است . نمي‌دانم خيلي هم ما گفتيم آقا اين بايد برگردد کميسيون برجام اما نمي‌دانيم حالا کجا. قاعده اين است که آن‌هايي که تخصصي است مي‌خواهد بررسي شود بيايد در کميسيون ما کميسيون ويژه‌ي برجام نه کميسيون امنيت ملي. اگر کميسيون امنيت ملي کافي بود ديگر اصلاً کميسيون ويژه‌ي برجام تشکيل نمي‌شد؛تشکيلش به خاطر اين بود که تخصصي بيايد کار بکند و الان اگر بخواهند اين‌ها را بفرستند کميسيون امنيت ملي به نظرم کار نادرستي است.